অব্ছেছিভ নিউৰ’ছিছ: মনোবিশ্লেষণত অৰ্থ

George Alvarez 27-05-2023
George Alvarez

অব্ছেছিভ নিউৰ’ছিছ হৈছে মনোবিশ্লেষণাত্মক ক্লিনিকৰ অন্যতম মূল কাঠামো। ফাৰ্ষ্ট চাইকোএনালাইটিক পাব্লিকেচনছ (১৮৯৩ – ১৮৯৯) নামৰ কিতাপখনত উপস্থিত এজ ডিফেন্স নিউৰ’চাইকোজেছ (১৮৯৪) নামৰ প্ৰবন্ধটোত ফ্ৰয়েডে আয়ত্ব কৰা হিষ্টেৰিয়া, ফ’বিয়া, অব্ছেছন আৰু কিছুমান ভ্ৰম মনোৰোগৰ বিষয়ে এটা তত্ত্ব প্ৰণয়ন কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।

লাপ্লাঞ্চ আৰু... পণ্টালিছে (২০০৪) স্পষ্ট কৰি দিছে যে “অব্ছেছিভ নিউৰ’ছিছ, ফ্ৰয়েডে স্বায়ত্তশাসিত অৱস্থা হিচাপে পৃথক কৰাৰ আগতে, এটা সাধাৰণ ছবিৰ অংশ আছিল — আৱেগ মানসিক অৱক্ষয়ৰ সৈতে জড়িত আছিল বা নিউৰাষ্টেনিয়াৰ সৈতে বিভ্ৰান্তিত আছিল”

অব্ছেছিভ নিউৰ’ছিছ

বুজা

আৱেগটো ইয়াৰ মূল উপস্থাপনৰ পৰা প্ৰভাৱৰ বিচ্যুতিৰ পিছত ঘটে, তীব্ৰ মানসিক সংঘাতৰ পিছত দমন কৰা হয়। এইদৰে, ৰূপান্তৰ ক্ষমতাৰ পৰা বঞ্চিত নিউৰটিক গঠন থকা ব্যক্তিজনে [অব্ছেচনেল নিউৰটিকছৰ ক্ষেত্ৰত] প্ৰভাৱটো নিজৰ মনোজগতত বজাই ৰাখে। মূল উপস্থাপনটো চেতনাত থাকে, কিন্তু শক্তি হেৰুৱাই পেলায়; এফেক্ট, এতিয়া মুক্ত, মুক্তভাৱে অসামঞ্জস্যপূৰ্ণ উপস্থাপনসমূহলৈ যায়।

এফেক্টৰ সৈতে জড়িত এই অসামঞ্জস্যপূৰ্ণ উপস্থাপনসমূহে আৱেগিক উপস্থাপনসমূহৰ বৈশিষ্ট্য। ফ্ৰয়েডে (১৮৯৪ [১৯৯৬], পৃষ্ঠা ৫৯) আঙুলিয়াই দিছে যে “মই বিশ্লেষণ কৰা সকলো ক্ষেত্ৰতে, বিষয়বস্তুৰ যৌন জীৱনেই আছিল এক যন্ত্ৰণাদায়ক প্ৰভাৱ জাগ্ৰত কৰিছিল, হুবহু তেওঁৰ আৱেগৰ সৈতে জড়িত একে প্ৰকৃতিৰ” তেওঁৰ... নিউৰ'জৰ ইটিঅ'লজিৰ বিষয়ে শেষৰ প্ৰস্তুতি, ফ্ৰয়েডে বিশ্বাস কৰিছিলযে সকলো শিশুৱেই — সৰুতে — পিতৃৰ আকৃতিৰ দ্বাৰা প্ৰলোভিত হৈছিল।

সেই বছৰতে [1896] ফ্ৰয়েডে প্ৰথমবাৰৰ বাবে মনোবিশ্লেষণ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰি জোচেফ ব্ৰুয়াৰৰ কেথাৰটিক পদ্ধতিৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি তেওঁৰ নতুন মনোচিকিৎসা পদ্ধতিৰ বৰ্ণনা কৰে — যিটো অচেতনতাক অনুসন্ধান কৰিবলৈ প্ৰণয়ন কৰা হৈছিল (১৮৪২ – ১৯২৫)। তেওঁৰ নতুন পদ্ধতিৰ জৰিয়তে ফ্ৰয়েডে হিষ্টেৰিক লক্ষণসমূহৰ শিপাৰ পৰাই অনুসন্ধান কৰে। হিষ্টেৰিক লক্ষণসমূহৰ উৎপত্তিৰ বিষয়ে অনুসন্ধান কৰাৰ প্ৰয়াসত তেওঁৰ বিশ্লেষণত ফ্ৰয়েডে উপলব্ধি কৰিছিল যে লক্ষণসমূহৰ উৎপত্তি শৈশৱত হোৱা এটা আঘাতৰ সৈতে জড়িত — ক

অব্ছেছিভ নিউৰ'ছিছ আৰু মনোবিশ্লেষণ

মনোবিশ্লেষকৰ মতে, “যিটো পৰিঘটনা বিষয়টোৱে অচেতন স্মৃতিশক্তি বজাই ৰাখিছিল, সেয়া হৈছে বাস্তৱৰ সৈতে যৌন সম্পৰ্কৰ এক অকাল অভিজ্ঞতা যৌনাংগৰ উত্তেজনা, আন এজন ব্যক্তিৰ দ্বাৰা সংঘটিত যৌন নিৰ্যাতনৰ ফলত” (১৮৯৬ [১৯৯৬], পৃষ্ঠা ১৫১)।

ফ্ৰয়েডে বিশ্বাস কৰিছিল যে হিষ্টেৰিয়াৰ উৎপত্তি এটা নিষ্ক্ৰিয় (আঘাতজনিত) শিশুটিৰ যৌৱনকাল পোৱাৰ আগতেই — ৮ বছৰৰ পৰা ১০ বছৰ বয়সলৈকে — যৌন অভিজ্ঞতা আৰু যৌৱনকালৰ পিছৰ সকলো পৰিঘটনাই নিজৰ বাবে স্নায়ুৰোজৰ উৎপত্তিৰ বাবে দায়ী নহ'ব, বৰঞ্চ উত্তেজক কাৰক, অৰ্থাৎ যিবোৰ পৰিঘটনাই সুপ্ত আছিল সেইটো দেখা দিয়ে : neurosis.

বহুদিন ধৰি থেৰাপিষ্টজনে বিশ্বাস কৰিছিল যে হিষ্টেৰিয়া আৰু...obsessional neurosis ৰ জন্ম হৈছিল একে ধৰণেৰে। হিষ্টেৰিয়াত বিষয়বস্তুৱে নিষ্ক্ৰিয় ভূমিকা পালন কৰে যদিও আৱেগিক স্নায়ুচিছত এটা সক্ৰিয় সম্পৰ্ক থাকে, য’ত এটা পৰিঘটনা থাকে যিয়ে আনন্দ প্ৰদান কৰিছিল, কিন্তু, একে সময়তে, সেই আনন্দৰ উপভোগ আত্ম-দোষাৰোপেৰে ভৰি থাকে যিহেতু ই নিৰ্ভৰ কৰে ফ্ৰয়েড আৰু উইলহেম ফ্লাইছৰ মাজত বিনিময় কৰা একাধিক চিঠিৰ ভিতৰত এখনত ফ্ৰয়েডে কয় যে তেওঁৰ... তেখেতে নিউৰ'জৰ কাৰক সম্পৰ্কে যি কৈছিল সেই বিষয়ে কিছু সন্দেহ, তেওঁ কয় যে সকলো পিতৃয়ে [পিতৃ ব্যক্তিয়ে] বিকৃত কাৰ্য্য কৰে বুলি বিশ্বাস কৰাৰ সম্ভাৱনা অতি কম। এইদৰে মনোবিশ্লেষকে এই ধাৰণাটো পৰিত্যাগ কৰে যে নিউৰ’ছ — হিষ্টেৰিয়া আৰু অব্ছেছিভ নিউৰ’ছিছ — তেওঁলোকৰ পিতৃ-মাতৃৰ সৈতে অবাঞ্চিত নিষ্ক্ৰিয়/সক্ৰিয় যৌন সম্পৰ্কৰ দ্বাৰা উৎপত্তি হৈছিল।

কেৱল থ্ৰী এছেছ অন দ্য থিয়ৰী অৱ চেক্সুৱেলিটি (১৯০১-১৯০৫) নামৰ গ্ৰন্থখনত ফ্ৰয়েডে নিজৰ নতুন তত্ত্বটো বিকশিত কৰিছে: শিশুকালৰ যৌনতা - শৈশৱত শিশুক সম্পূৰ্ণৰূপে এনে ইচ্ছাই গ্ৰহণ কৰে যিবোৰৰ জৰিয়তে সন্তুষ্ট হয় তাইৰ ইৰ'জেনাছ জ'ন, যিবোৰ তাইৰ মনোযৌন বিকাশৰ পৰ্যায় অনুসৰি ভিন্ন হয়।

তেওঁ ইডিপাছ কমপ্লেক্স আৰু মানসিক ক্ষেত্ৰত কল্পনাই কেনেকৈ কাম কৰে সেই বিষয়েও নিজৰ তত্ত্ব বিকশিত কৰে। এ কনট্ৰিবিউচন টু দ্য প্ৰব্লেম অৱ দ্য চয়ছ অৱ নিউৰ'ছিছ (১৯১৩) নামৰ প্ৰবন্ধটোত ফ্ৰয়েডে ক ইতিমধ্যে প্ৰশ্ন

নিউৰ'ছিছৰ পছন্দ

এতিয়া, “স্নায়ুচিছিছৰ পছন্দ” প্ৰক্ৰিয়াটোৱে কেনেকৈ কাম কৰে সেই কথা বুজিবলৈ তেওঁ শিশুৰ মনোযৌন বিকাশৰ এটা পৰ্যায়লৈ উভতি যায়: চেডিষ্টিক phase -anal [pre-genital], য'ত এটা কামনামূলক বিনিয়োগ থাকে যাক ফ্ৰয়েডে “পইণ্ট অৱ ফিক্সেচন” চৰিত্ৰ” বুলি অভিহিত কৰে (LAPLANCHE; PONTALIS, 2004, p. 190)।

লগতে পঢ়ক: বাধ্যতামূলক মিছলীয়া: ই কি, ইয়াক কেনেকৈ চিনাক্ত আৰু মোকাবিলা কৰিব?

অব্ছেছিভ নিউৰ’ছিছ পায়ুপথত (১ – ৩ বছৰ) কামনা স্থিৰ হোৱাৰ পৰা আৰম্ভ হয়, যেতিয়া শিশুৱে এতিয়াও নিজৰ বস্তু পছন্দৰ সময়সীমাত উপনীত হোৱা নাই, অৰ্থাৎ তেওঁ নিজৰ অটোইৰ’টিক পৰ্যায়ত থাকে। তাৰ পিছত যদি বিষয়বস্তুৱে কোনো যন্ত্ৰণাদায়ক অভিজ্ঞতা অনুভৱ কৰে, তেন্তে তেওঁ সেই পৰ্যায়লৈ ঘূৰি অহাৰ অতি সম্ভাৱনা থাকে য’ত স্থিৰতা সংঘটিত হৈছিল।

See_also: ইৰ'ছ আৰু চাইকে: পৌৰাণিক কাহিনী আৰু মনোবিশ্লেষণৰ সাৰাংশ

ফ্ৰয়েডে বিশ্লেষণ কৰা অব্ছেছিভ নিউৰ’ছিছৰ এটা ক্ষেত্ৰত — এগৰাকী মহিলা যিয়ে শৈশৱত সন্তান জন্ম দিয়াৰ তীব্ৰ ইচ্ছা অনুভৱ কৰিছিল, শিশুৰ দৰে স্থিৰতাৰ দ্বাৰা প্ৰেৰিত ইচ্ছা। প্ৰাপ্তবয়স্ক কালত এই ইচ্ছা সেই মুহূৰ্তলৈকে চলি আছিল যেতিয়া তাই উপলব্ধি কৰিছিল যে তাইৰ একমাত্ৰ প্ৰেমৰ বস্তু স্বামীৰ সৈতে গৰ্ভৱতী হ’ব নোৱাৰে। ফলত এই হতাশাৰ প্ৰতি তাই উদ্বেগ হিষ্টেৰিয়াৰ সৈতে প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰিছিল।

অব্ছেছিভ নিউৰ’ছিছ আৰু প্ৰথম অব্ছেচনেল লক্ষণ

প্ৰথম অৱস্থাত তাই নিজৰ গভীৰ উদ্বেগৰ অৱস্থাটো স্বামীৰ পৰা লুকুৱাবলৈ চেষ্টা কৰিছিল।দুখ যে আছিল; কিন্তু তেওঁ উপলব্ধি কৰিলে যে তেওঁৰ পত্নীৰ উদ্বেগ ঠিক তেওঁৰ লগত সন্তান জন্ম দিয়াৰ অসম্ভৱতাৰ বাবেই হৈছে আৰু তেওঁ গোটেই পৰিস্থিতিটোৰ সৈতে ব্যৰ্থ হোৱা যেন অনুভৱ কৰিছিল, গতিকে তেওঁ পত্নীৰ সৈতে যৌন সম্পৰ্কত বিফল হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে। <৪>তেওঁ ভ্ৰমণ কৰে। সি নপুংসক হৈ পৰিছে বুলি বিশ্বাস কৰি তাই আগৰ নিশাই প্ৰথম আৱেগিক লক্ষণবোৰ উৎপন্ন কৰিলে আৰু তাৰ লগে লগে তাৰ ৰিগ্ৰেছন।

তাইৰ যৌন প্ৰয়োজনীয়তাক গা ধোৱা আৰু চাফা কৰাৰ তীব্ৰ বাধ্যবাধকতালৈ স্থানান্তৰিত কৰা হৈছিল; ই কিছুমান ক্ষতিৰ বিৰুদ্ধে সুৰক্ষামূলক ব্যৱস্থা বজাই ৰাখিছিল আৰু বিশ্বাস কৰিছিল যে আন মানুহে ইয়াক ভয় কৰাৰ কাৰণ আছে। অৰ্থাৎ তাই নিজৰ এনাল-ইৰোটিক আৰু চেডিষ্টিক ইমপালছৰ বিৰুদ্ধে যাবলৈ ৰিয়েকচন ফৰ্মেচন ব্যৱহাৰ কৰিছিল।

See_also: শ্ৰেণীকোঠাৰ সপোন দেখা বা আপুনি পঢ়ি থকা বুলি

মই চাইকোএনালাইছিছ পাঠ্যক্ৰমত নামভৰ্তি কৰিবলৈ তথ্য বিচাৰো <১১>.

বেছিভাগ সময়তে অব্ছেছিভ নিউৰটিকৰ স্বভাৱ শক্তিশালী আৰু আক্ৰমণাত্মক হয়, অতি সঘনাই তেওঁ অধৈৰ্য্য হৈ পৰে, বিৰক্তিকৰ হৈ পৰে আৰু কিছুমান বস্তুৰ পৰা নিজকে বিচ্ছিন্ন কৰিব নোৱাৰে। এই স্বভাৱ বা ফ্ৰয়েডে কোৱাৰ দৰে – চৰিত্ৰ, প্ৰি-জেনিটেল চেডিষ্টিক আৰু এনাল ইৰ'টিক পৰ্যায়লৈ ৰিগ্ৰেছনৰ সৈতে জড়িত।

চূড়ান্ত বিবেচনা

ৰিবেইৰোৰ মতে (2011, p.16) , “যৌনতাৰ সৈতে বিষয়বস্তুৰ মুখামুখি হোৱাটো সদায় আঘাতজনক আৰু, অব্ছেচনেল নিউৰ’ছিছত, ইয়াৰ লগত অতিৰিক্ত আনন্দৰ সৃষ্টি হয় যিয়ে অপৰাধবোধ আৰু আত্ম-দোষী সাব্যস্ত কৰে (sic)”। এইদৰেই আৱেগিকজন সংঘাতত লিপ্ত হয়তাৰ ইচ্ছাৰ সৈতে – এটা ইচ্ছা যিটোৱেই হৈছে অব্ছেছিভ নিউৰ'ছিছৰ মূল বিন্দু।

“দমনে আঘাতৰ প্ৰতিনিধিত্বৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে আৰু মৰম এটা বিকল্প [sic] ধাৰণালৈ স্থানান্তৰিত হয়। এইদৰে, আৱেগিক বিষয়বস্তুৱে আপাত দৃষ্টিত অসাৰ আৰু অপ্রাসংগিক তথ্যৰ বিষয়ে আত্মদোষাৰোপ [sic] দ্বাৰা যন্ত্ৰণাত ভুগিছে” (ibid, p. 16)।

অতি সোনকালেই বিষয়বস্তুৱে নিজৰ ইচ্ছাক অস্বীকাৰ কৰিবলৈ বিপুল প্ৰচেষ্টা চলায় আৰু তীব্ৰ মানসিক সংঘাতৰ পিছত মূল উপস্থাপনটোক দমন কৰা হয়, যাৰ ফলত মূল উপস্থাপনতকৈ বহু কম তীব্ৰতা থকা আৱেগিক উপস্থাপনবোৰ দেখা দিয়ে; কিন্তু এতিয়া তেওঁলোকক মৰমৰ দ্বাৰা যোগান ধৰা হয়, যিটো একেই থাকে।

তথ্যসূত্ৰ

FREUD, Sigmund. বংশগততা আৰু স্নায়ুৰ কাৰক। ৰিঅ’ ডি জেনেইৰ’: ইমাগো, v. III, 1996. (চিগমাণ্ড ফ্ৰয়েডৰ সম্পূৰ্ণ মনোবিজ্ঞানমূলক কামৰ ব্ৰাজিলিয়ান ষ্টেণ্ডাৰ্ড এডিচন)। মূল শিৰোনাম: L 'HÉRÉDITÉ ET L'ÉTIOLOGIE DES NÉVROSES (১৮৯৬)। LAPLANCHE, জে.; PONTALIS, J. ফিক্সেচন। অনুবাদ: পেড্ৰ' টামেন। ৪ৰ্থ সংস্কৰণ। মূল শিৰোনাম: VOCABULAIRE DE LA PSYCHANALYSE. LAPLANCHE, জে.; PONTALIS, J. অব্ছেছিভ নিউৰ'ছিছ। অনুবাদ: পেড্ৰ' টামেন। ৪ৰ্থ সংস্কৰণ। মূল শিৰোনাম: VOCABULAIRE DE LA PSYCHANALYSE.04 FREUD, Sigmund. ডিফেন্স নিউৰ’চাইকোজেছ। ৰিঅ’ ডি জেনেইৰ’: ইমাগো, v. III, 1996. (চিগমাণ্ড ফ্ৰয়েডৰ সম্পূৰ্ণ মনোবিজ্ঞানমূলক কামৰ ব্ৰাজিলিয়ান ষ্টেণ্ডাৰ্ড এডিচন)। অলপমূল: DIE ABWEHR-NEUROPSYCHOSEN (১৮৯৪) .RIBEIRO, মাৰিয়া অনিতা কাৰ্নেইৰো। আৱেগিক নিউৰ’ছিছ। ৩.ed. ৰিঅ' ডি জেনেইৰ': জাহাৰ, ২০১১. (PSICANÁLISE STEP-BY-STEP).

এই প্ৰবন্ধটো লিখিছে Luckas Di’ Leli ( [email protected] ). দৰ্শনৰ ছাত্ৰ আৰু মই ব্ৰাজিলিয়ান ইনষ্টিটিউট অৱ ক্লিনিকেল চাইকোএনালাইছিছ (আই বি পি চি)ত মনোবিশ্লেষণৰ প্ৰশিক্ষণৰ প্ৰক্ৰিয়াত আছো।

George Alvarez

জৰ্জ আলভাৰেজ এজন প্ৰখ্যাত মনোবিশ্লেষক যিয়ে ২০ বছৰতকৈও অধিক সময় ধৰি প্ৰেকটিছ কৰি আহিছে আৰু এই ক্ষেত্ৰত তেওঁক অতিশয় সন্মান কৰা হয়। তেওঁ এজন বিচৰা বক্তা আৰু মানসিক স্বাস্থ্য উদ্যোগৰ পেছাদাৰীসকলৰ বাবে মনোবিশ্লেষণৰ ওপৰত অসংখ্য কৰ্মশালা আৰু প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচী অনুষ্ঠিত কৰিছে। জৰ্জ এজন নিপুণ লেখকো আৰু তেওঁ মনোবিশ্লেষণৰ ওপৰত কেইবাখনো গ্ৰন্থ লিখিছে যিয়ে সমালোচকৰ প্ৰশংসা লাভ কৰিছে। জৰ্জ আলভাৰেজে নিজৰ জ্ঞান আৰু বিশেষজ্ঞতা আনৰ সৈতে ভাগ-বতৰা কৰিবলৈ উৎসৰ্গিত আৰু মনোবিশ্লেষণৰ অনলাইন প্ৰশিক্ষণ পাঠ্যক্ৰমৰ ওপৰত এটা জনপ্ৰিয় ব্লগ তৈয়াৰ কৰিছে যিটো বিশ্বৰ মানসিক স্বাস্থ্যৰ পেছাদাৰী আৰু ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে ব্যাপকভাৱে অনুসৰণ কৰে। তেওঁৰ ব্লগে মনোবিশ্লেষণৰ তত্ত্বৰ পৰা ব্যৱহাৰিক প্ৰয়োগলৈকে সকলো দিশ সামৰি লোৱা এক বিস্তৃত প্ৰশিক্ষণ পাঠ্যক্ৰম প্ৰদান কৰে। জৰ্জে আনক সহায় কৰাৰ প্ৰতি আগ্ৰহী আৰু তেওঁৰ ক্লায়েণ্ট আৰু ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ জীৱনত ইতিবাচক পৰিৱৰ্তন আনিবলৈ প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ।