Heeft u ooit gehoord van Liquid Times? Vanaf de eeuwwisseling van de 20e naar de 21e eeuw, precies in het midden van 1999 tot 2000, de zogenaamde "millenniumbug", werd het dagelijks gebruikelijk om debatten te zien in de academie, op de radio en televisie en in kranten en tijdschriften met artikelen en interviews gericht op wat de postmoderniteit zou zijn?

De postmoderniteit van vloeibare tijden

In deze context werden vragen gesteld of we al dan niet al in de postmoderniteit zaten, of de postmoderniteit echt bestond, en de meest indringende vraag was: wat was de postmoderniteit eigenlijk, en hoe kon de transparantie ervan worden erkend? Anderzijds zeiden vele uiteenlopende intellectuelen dat de postmoderniteit niet bestond, maar dat het slechts een postindustriële visie en perceptie was met een technologische rijpheid

Dat de postmoderniteit slechts een drogreden en een sociale fictie was. De discussies waren verhit. Totdat ze in RS, op het evenement Fronteiras do Pensamento (UFRGS) onder andere de filosoof en socioloog Zygmunt Baurman, (geb. Polen, 19/11/1925 - f. Verenigd Koninkrijk, 19/11/2017) auteur van verschillende werken over postmoderniteit en de raakvlakken ervan met vele opkomende thema's.

Bauman verduidelijkte wat moderniteit en postmoderniteit waren. Niets beter dan de genieter van het sociologische begrip om de scheidslijnen te trekken. In lezingen en voordrachten gaf Bauman een overzicht van wat al afnemende moderniteiten zouden zijn en hoe de postmoderniteit langzaam opbloeide en vooral in het sociale weefsel van de westerse wereld aan de oppervlakte kwam.

Vloeibare tijden voor Bauman

De grootste scheidslijn tussen moderniteit en postmoderniteit was de romantiek en symboliek die begon te verdwijnen. En eigenlijk was het een onbetwistbaar sociaal feit. Het bestaan waarin doelen, projecten en hiërarchieën centraal stonden en dat gekoppeld was aan het nog-niet-principe, dat wil zeggen het uitstellen van bevredigingen en het zich zorgen maken over iemand zijn en een carrière en inkomen hebben en een leven voor twee opbouwen, verdween en maakte plaats voor een disjunctieve visie, van het ongebreidelde monetaire streven, van het "al-voorziet-principe".

Geen uitstel meer van bevredigingen. De filosofie van de vervaltijd van het leven won terrein. De golf was om het 'hier-en-nu-met-mij-principe' te leven. Veel dingen begonnen af te brokkelen, zoals de grens tussen de geslachten, de paradigma's, en de diepte in de dingen. De metafysica begon afscheid te nemen.

Transcendentie en vastberadenheid maakten geleidelijk plaats voor onbepaaldheid en ironie. Polyamour, ongebreideld verlangen en de deconstructie van alles deden hun intrede. Jongeren begonnen toeval en spontaniteit te ervaren, en zij brachten de beschrijving van het mogelijke op gang. Alles zou moeten worden herzien en wie weet hoe je de geschiedenis moet herschrijven.

Moderne ontwikkelingen en vloeibare tijden

De postmoderniteit begon haar eerste stappen te zetten vanaf medio 1995, als een nieuwe historische periode, waarbij de postmoderne toestand een gevolg is van de moderne evolutie. Reeds in 1945 werd de basis gelegd tot medio jaren zestig. Vanaf de jaren zeventig en tachtig begon alles te veranderen.

Wat ooit een selectie was, werd een combinatie, een zoektocht naar synergie. Niets anders zou enige betekenis hebben. Men wilde niet meer weten wat de oorsprong en oorzaak was, maar probeerde alleen nog maar de symptomen op een zeer oppervlakkige manier te bestrijden. Ik begon een fase van algemene schizofrenie die veel angst, paniek en existentiële angst activeerde.

Depressie explodeerde en werd de vector en in een verwoede zoektocht naar medicalisering kreeg Prozac bekendheid. Het genitale en fallische maakte plaats voor een polymorfe androgyne situatie. Op scholen werd niet langer gesproken over "hartritmestoornissen" bij jongeren, maar over "hyperactiviteit" die met medicijnen moest worden behandeld en gestabiliseerd.

De relatie met technologie

De technologie begint te evolueren en brengt een premoderne school voort, een resistente leraar van de moderniteit, maar gehecht aan de analoge visie en een postmoderne digitale leerling. Een kader van omkering van waarden is geïnstalleerd en alles is gehorizontaliseerd. De student begon als rebel de leraren aan te vallen... De Google leraar duikt op, verboden door de analisten.

Een jongeman loopt een boekwinkel binnen en begint een plank met boeken onder zijn arm of in zijn zak op een pdrive te dragen. De tablet en het elektronische bord worden een eis in de middenklasse scholen. Crisissen exploderen en het einde van conservatieve relaties in gezinnen. Voer verslavingen (drugs) in en vecht voor de bevrijding van niet alleen polyamorie, maar van abortus en drugs.

In verschillende landen ontstaan LGBT-bewegingen en de libertaire sociale beweging duikt op in het hart van samenlevingen. Aanwezigheid maakt plaats voor afwezigheid. De viering van de markt en de consumptierelaties komen op en geld begint zich op te dringen als de nieuwe God.

Liquid Times en individuele vrijheid

Bauman betoogt in zijn analyses dat het kenmerk van de postmoderniteit juist het verlangen is naar individuele vrijheid en vrije keuze, waarbij in het sociale weefsel het principe van het hier-en-nu en het reeds-voorziene functioneert, waarbij het nog-niet terzijde wordt gelaten, omdat het niet langer de focus is op een zekerheid die is ontworpen rond een stabiel, solide leven en rigide en onbuigzame sociale structuren die demoderniteit.

De vloeibare man en vrouw komen naar voren als weerspiegeling van vloeibaarheid, de afwezigheid van gedefinieerde vormen, als snellere, mobielere maar inconsistente mensen die in het nu willen leven. De tijdvoorraad wordt een zorg.

Voor de postmodernist vliegt de tijd, men kan niet wachten. Er ontstaan conflicten omdat samenlevingen niet snel met de voorraad tijd kunnen omgaan en frustraties opwekken. En het nieuwe postmoderne denken wordt alles fragiel, vluchtig en kneedbaar, als vloeistoffen. Alles wat vast is lost op in lucht.

Ik wil informatie om me in te schrijven voor de cursus Psychoanalyse .

Speelsheid en hedonisme

De nadruk ligt op keuze, optie, De speelsheid en ontspannen hedonisme is gewild, op feestjes. Het levensverhaal, het fragment, de decentralisatie en het "blijven", met een individualisme en een holisme dat tot zijn uiterste consequenties wordt doorgevoerd, het externalisme van de werkelijkheid, anarchie, stilte, chaos en het einde van het visioen van een heilige geest of messiaanse verlossing in de harten van de jongeren. God wordt wetenschap en geld, alles wordt een spel.

De postmoderne situatie wordt versterkt door de ideologie van de monetaire rentier-lijn die wortel schiet in de samenlevingen van de knuppels. Mensen willen geld verdienen en plezier maken en de rest op sleeptouw nemen, allemaal passend in het hier-en-nu-met-me-principe. Jongeren geven aan dat ze moeten leven, dat het leven kort is, dat ze weinig jaren voor zich hebben en alles wat de weg verkort krijgt veel aandacht.

De grote inzet zijn de simultaanvertalers geworden, zodat je nog voor je dood de wereld in kunt. De mobiele telefoon is de essentie van de jonge postmoderne geest geworden, en de rijpere en oudere mensen hebben dat voorbeeld gevolgd.

Laatste overwegingen

We hebben het geval van de dame die in een stille kamer schreeuwt om te worden toegesproken en haar mobiele telefoon niet meer te gebruiken, maar geconfronteerd met de wrede en straffende doodse stilte van de afwezigheid van spraak, besluit ze mee te doen, koopt een mobiele telefoon en leert hem te gebruiken, en krijgt in groepsverband een vriendje en de oude dame verlaat het huis en gaat op reis, met lunch en diner uit.

De postmoderne dialectiek van de vloeibare tijd lijkt een paradox, maar het is een nieuw paradigma. De televisie maakt plaats voor de mobiele telefoon in de palm van de hand. In restaurants gebruiken jongeren één hand om zich te voeden met een vork en de andere om hun mobiele telefoon te beheren. Bauman onthult dus wat de postmoderniteit van de vloeibare tijd is, maar hij laat niet na om bloot te leggen dat de hoop nog niet is aangetast.

Is er hoop op iets boven de postmoderniteit, misschien is ultra- of transmoderniteit beter? De postmoderniteit heeft de planeet getransformeerd. Het is echter de moeite waard te wijzen op Nikos Kazantzakis (1883-1957), Grieks dichter en denker, die zei: "Overwin de laatste, de grootste verleiding van allemaal: de hoop." We zullen moeten afwachten wat er na de postmoderniteit komt.

Dit artikel is geschreven door Edson Fernando Lima de Oliveira ([email protected]) heeft een graad in Filosofie en Geschiedenis. Hij heeft een PG in Politieke Wetenschappen, doet momenteel een PG in Psychoanalyse en is een academicus en onderzoeker van Klinische Psychoanalyse en Klinische Filosofie, en bezoekt IBPC en Instituto Pacter.